سانسور در مطبوعات قسمت «۳»

 سانسور در مطبوعات قسمت «۳»قانت

سانسور و تاسیس روزنامه ها

در قرن 18 م ، مطبوعات در بیشترین ساحات اروپا در معرض سانسور بسیار جدی قرارداشتند . قرن 19 شاهد ظهور استقلال مطبوعات بود و سانسور به تدریج جای خود را به رسانه های آزاد واگذار نمود . با این هم یک عمر دیگر سانسوردر کشور های دیگر جریان داشت بطور مثال جاپان نخستین روزنامه خود بنام (یوکاهاما مینیشی) را در سال 1870 میلادی به طبع رسانید و این درست در زمان رخ داد که دستگیری و سرکوب ژورنالیستان به یک امر عادی تبدیل شده بود .

سانسور و تاسیس روزنامه ها

در قرن 18 م ، مطبوعات در بیشترین ساحات اروپا در معرض سانسور بسیار جدی قرارداشتند . قرن 19 شاهد ظهور استقلال مطبوعات بود و سانسور به تدریج جای خود را به رسانه های آزاد واگذار نمود . با این هم یک عمر دیگر سانسوردر کشور های دیگر جریان داشت بطور مثال جاپان نخستین روزنامه خود بنام (یوکاهاما مینیشی) را در سال 1870 میلادی به طبع رسانید و این درست در زمان رخ داد که دستگیری و سرکوب ژورنالیستان به یک امر عادی تبدیل شده بود . همچنان کشورهای استعماری مانند روسیه و انگلستان نطارت جدی را روی نشریه های سیاسی نگهداشتند ، روسیه در ایالات بالتیک و انگلستان در آسترالیا، کانادا، هندوستان و کشور های افریقائی در آسترالیا ، سانسور الی  سال 1823 میلادی ادامه داشت در حالیکه در افریقای جنوبی قانون مطبوعات در سال1828آزادی تقریبی را به مطبوعات واگذار نمود . در افریقای جنوبی هرچند انقسام سیاسی و نژادی از آزادی جلوگیری نمود واین امر تا اخرین دهه قرن 20 ادامه داشت . در عصر حاضر محدودیت هائی روی آزادی مطبوعات در کشورهای افریقائی ، آسیائی ، اروپای شمالی و امریکای لاتین ادامه دارد .

سانسور در کتابخانه ها- نگرانی نیک اندیشانه مردم بمنظور رعایت اخلاق

هرچند سانسور اعمال شده از جانب دولت در اکثر کشور ها در قرن 19 وبیشتر قرن 20 متوقف شده است اما نگرانی های مردم در مورد ادبیات اهانت آمیز هنوز هم وجود دارد . به این اساس از کتابخانه های عامه توقع بعمل آمد تا بحیث محافظین خیر خواه ، کتابخانه ها برای  اطفال نوجوان را مورد سانسور قراردهند . این به نوبه خود به استادان و کتابداران اجازه داد تا تعداد کثیری از کتابهای را تحت نام حفاظت مطالعه کننده گان جوان از صدمه های اخلاقی و ادبیات اهانت آمیز سانسور نمایند . بطور تعجب آور ، درکشور های آزاد مانند سویدن ، ناروی ، جائیکه برای نخستین بار آزادی بیان بمیان آمد ، اقدامات تحفظی مردم و کتابخانه های مکاتب نیز نگرانی برای نویسنده گان ، ناشران کتاب در آخرین بخش قرن وجود دارد . کمتر قابل توجه نخواهد بود اگر ازین فرهنگ سانسور و اقدامات تحفظی در مکاتب ایالات متحده امریکا تذکر بعمل آید . یکی از مثال های تکان دهنده کتاب مارک تاوین میباشد که نخست در سال  1885 میلادی درکتابخانه عامه کانکور در تعذیرات قرارگرفت و بعضاً الی سال 1984 میلادی این کتاب بقول نویسنده آرتول شلیسنگردر کتاب( سانسور – جنگ 500ساله “([1])در معرض سانسور قرارداشت با وجود قانون حقوق کتابخانه ، تفسیر قانون اساسی توسط متخصصین کتابخانه ، تمامی کتابخانه های عامه و مکاتب د رمعرض فشار ها از جانب دسته های مختلف قراردارند تا به منافع والدین و قوانین مذهبی احترام بگذارند که به اساس آن کتابها " با محتویات سوال برانگیز " از میان برداشته شوند . اگر چه این کارکرد هنوز با چالش های زیادی توسط کتابخانه ها مواجه شده  است . اتحادیه کتابخانه های امریکا توسط دفتر آزادی های فکری ، ارقام را از کوشش ها برای سانسور کتابخانه ها در ایالات متعدد نگهداری مینماید و بصورت متداوم و اساسی کتابهائی را که مورد هدف قرارگرفته شده اند را نشر مینماید.([2])

اگر چه سانسور کتابخانه ها از یک عمل کرد تازه بدور است . برخلاف کتابخانه ها هدف سانسور از زمانه های گذشته قرار گرفته اند . تاریخ مملو از مجموعه های کتابخانه است و کتابخانه ها در معرض شعله های آتش در تمامی قاره های جهان قرارگرفتند . سوزانیدن عمدی کتابخانه در چین در سال 221 ق – م یاد داشت شده است . هرچند سوزانیدن 400000در زمان الکساندر بیبلیوتیکا در سال 47 ق-م عمدی نبوده است اما تحت فرمان مستقیم شاه عملی گردید . حتی در قرن 20 سوزانیدن کتابها و تخریب کتابخانه ها بصورت مستقیم از جانب رهبران جنگ فرمان داده شده  اند که به عنوان یک تهدید به منظور تخریب و ضربه به زبان های اتنیکی قضیه سارایوو در کوسوو عملی گردید . در سال 1991 مبلادی دولت سرب زبان البانیائی را به عنوان زبان آموزشی مورد تعذیرات قرار داد . در سال های 1990-1999 مبلادی تمامی کتابخانه های کوسوو در معرض تخریب و آتش سوزی قرارگرفتند که تمامی کتاب های البانی زبان از این امر متاثر گردیدند – به اساس گزارش UNESCO، شورای اروپا و IFLA/FAIFE کتابخانه کوسوو در سال 2000. دولت سرب به عنوان تنظیف اتنیکی درشروع قرن 20 یادگار تاریخی را از اعمال فرهنگ سانسور و ویرانی کتابخانه ها تاسیس خواهد نمود .

سوزاندن کتابخانه های عامه توسط رژیم – نازی جرمنی در اواخر سال 1930 م یکی از میتود های ظالمانه سانسور ایشان را تشکیل میداد . ویرانی کتابخانه ها بصورت سیستماتیک نیز از جانب رهبران اتحاد جماهیر شوروی نیز بوقوع پیوسته است که نشانه های از سانسور دوامدار و پا برجا قرن 20 را نشان میدهد .

دساتیرساکت کننده (Gag orders)

دساتیرساکت کننده شکلی ازجلوگیری قبلی است که جلوصحبت کردن طرفین، سارنوالان، شاهدان، مسوولان تطبیق قانون، اعضای هیئت منصفه ودیگران بامطبوعات رامی گیرد. به طورعموم چنین دساتیری ازسوی یکی ازطرفین قضیه تقاضامی گردد، اماممکن است قضابه ابتکارخوددساتیرساکت کننده راصادرکنند.

قضات معمولاًدساتیرساکت کننده را"دساتیرحفاظتی" می خوانندومی گویندکه برای تحفظ حق فردبه محاکمه منصفانه ، تطبیق منصفانه قانون یا حرمت نظرات هیئت منصفه ضروری است.

بی اعتنای به نظرات قضات درمورددساتیرساکت کننده یا این که چه کسی آن رابه کارمی گیرد، دساتیرساکت کننده درتلاش های تان برای جمعاوری وانتشاراخبار، مداخله میکند. دساتیر بازدارنده شرکت کنندگان دریک قضیه ازاظهارنظردرمحضرگزارشگران ومردم هم نقض تعدیل نخستین حقوق افراد ساکت شده است. حداقل یک محکمه فیصله کرده است که دساتیر ساکت کننده برافرادشرکت کننده دریک قضیه به اندازه قواعد وضع شده برمطبوعات جدی است ومورد آزمون های شدید مشابه قانونیت قرارمی گیرد.

محاکم, شرکت کنندگان محاکمه راازصحبت بامطبوعات به خاطرجلوگیری ازپیشداوری درجریان محاکمه بازداشته است. به طورمثال، محکمه استیناف ایالات متحده درنیواورلیان (حوزه قضایی پنجم) دستورساکت کننده راتاییدکردکه تمام شرکت کنندگان راازتبصره علنی به رسانه هاروی موضوعات غیرازسندعامه درقضیه کمیسارمنتخب بیمه لویزیانا، جیمزهاروی برون وگورنرپیشین لویزیانا، ادوین دبلیوادوارد، بازمی داشت. این دومردمتهم به روبراه کردن "معامله تقلبی" یک دوسیه ایالتی برضدرییس بیمه یک شرکت موترسازی ورشکسته بودند. محکمه اظهارنظرکردکه هرچند که قضیه یک "موردنسبتاً " Close call" است، امانتیجه گرفت که "دستورساکت کننده قانوناًبه خاطری مجازاست که براحتمال قوی مبتنی است که امکان داردتبصره های وکلاوطرفین برطرزدیدهیئت منصفه تاثیربگذارد وحداقل اقدام بازدارنده اصلاح کننده موجود برای محاکمه منصفانه است که بادقت کافی طرح شده است.

قضات همچنان می توانند برچگونگی رابطه گیری رسانه ها با شرکت کنندگان محاکمه کنترول داشته باشند. به طورمثال: قاضی دریک قضیه به تمام کارمندان محکمه، مشاوران، شاهدان واعضای هیئت منصفه دستوردادکه ازصحبت مستقیم بارسانه هادرجریان محاکمه خودداری کنند. رابطه گیری بایدازطریق گروه رابطه گیری موظف صورت گیرد.

محکمه ها ازمصاحبه های اعضای هیئت منصفه حتی پس ازپایان محاکمه هم جلوگیری کرده اند. درV. Neulander State  ستره محکمه نیوجرسی تصمیمی راتاییدکردکه جلومصاحبه رسانه هابااعضای فارغ هیئت محکمه درقضیه فریدنیولاندرخاقان یهودرامی گرفت که نخستین محاکمه اش درموردقتل بی نتیجه پایان یافت. محکمه جلو مصاحبه رسانه هابا اعضای فارغ هیئت منصفه رادرچندین موردگرفت وحتی آن عده ازاعضای فارغ هیئت منصفه راازصحبت بارسانه هابازداشت که می خواستندبارسانه هاصحبت کنند.درتاییدازدستورساکت کننده،ستره محکمه نیوجرسی استدلال کردکه مصاحبه رسانه هامی تواندبرنظرات اعضای دستورساکت کننده رامحدودبه برگشت فیصله درمحاکمه دوم کرد. ستره محکمه ایالات متحده ازمرورقضیه اباء ورزید.

در1997میلادی محکمه استیناف ایالات متحده درنیواورلیان( حوزه قضایی پنجم ) فیصله کردکه دستورمحکمه ایالتی فدرال مبنی بربازداشتن رسانه های حزبی ازاجرای مصاحبه هایی پس ازفیصله با اعضای هیئت منصفه درمحاکمه جنایی بدون اجازه قبلی قاضی، نادقیق نبودوحق جمعاوری خبرهای رسانه های حزبی رانقض نمی کرد. محکمه استیناف گفت که دستورقانونی است چون بادقت برای جلوگیری از"تهدید واقعی نسبت  به تطبیق عدالت" طرح شده است. محکمه مشخصاًاشاره کردکه دستورتنهادرموردنظربود نه درمورد فیصله ، وتنهادرموردمصاحبه با اعضای هیئت منصفه بودنه با خویشاوندان ودوستان هیئت منصفه .

دساتیرممنوعیت نظرازسوی وکیل دریک قضیه، مسئله دیگراست. چون ستره محکمه درچندین موقع، نقصی درکارقضات درناکام ماندن درکنترول تبصره هابیرون ازمحکمه ازسوی وکلایافته است. قضات محاکم ممکن است تبصره های وکلارادرقضیه های باشهرت فوق العاده محدودکند. افرادپولیس که درموردقضیه تحقیق می کنند، ممکن است ازتبصره درموردشواهدبازداشته شوند.

محکمه های متعددفیصله کرده اند که چنین دساتیرممکن است تبصره هایی رادرموردموضوعاتی ازقبیل شواهدی که قراراست ارائه شو، شایستگی قضیه مخالفان وشاهدانی که قراراست درآینده شهادت دهند،ممنوع قرارمی دهد. ممنوعیت کامل تبصره های وکلاممکن است غیرقانونی باشد.

در1998میلادی دوقاضی به خاطرصحبت بارسانه هامجازات شدند. ستره محکمه کالیفرنیایکصدا فیصله کردکه هواردبرادمن ، قاضی محکمه عالی شهرتولاری رابه خاطرنقض اصولنامه که قضات رااز"ایرادتبصره علنی درموردجریان محاکمه روان درمحکمه" ممنوع می کند، مجازات کند.

مشابه به این ، هیئت قضایی نیویارک دراواسط اگست رای به مجازات دوگلاس مککوین، قاضی ستره محکمه دادکه دریک برنامه تلویزیونی درباره قضیه مدنی برضد(اومی سمپسن )صحبت کرد. امابازداری صحبت های وکیل پیشین یک موکل مسئله جداگانه است . در2001، محکمه استیناف ایالات متحده درنیواورلیان (حوزه قضایی پنجم) فیصله کردکه دستورساکت کننده بودکه جلوصحبت یک وکیل پیشین موکل مدعی علیه یامطبوعات رامی گرفت ، غیرقانونی است. محکمه تشخیص دادکه تبصره های وکیل پیشین بامطبوعات "تهدیدی متوجه منصفانه بودن محاکمه یاهیئت قضایی" نمی کرد.

دساتیرساکت کننده؛ درصورت صدوردستورساکت کننده ازسوی محکمه، چه بایدکرد؟

درصورت صدوردستورات ساکت کننده ازسوی محکمه درموردقضیه تحت پوشش تان ،نخستین کاری که باید بکنید، به دست آوردن کاپی آن است. اگردستورکتبی باشد، کاتب محکمه باید بتواندکاپی آن رابه شمابدهد. اگرچنین نباشد، بایدپول بپردازید تاتندنویس محکمه ، هدایات شفاهی قاضی رابرای تان رونویس کند.

بدانیدکه به چه کسی دستورساکت کننده صادرشده وکدام محدودیت هارابرافرادتحت دستورساکت کننده بزرگی براین امربگذاردکه آیا دستورپس از استیناف به قوت خودباقی خواهدماندیامنسوخ خواهدشد.

اگربه منابع تان دستورساکت کننده صادرشده باشد، نیازبه مشوره خواهید داشت که آیا شمادستوررابه چالش بکشید یاکسی آن رابه چالش بکشدکه مستقیماً ازآن متاثرشده است. درینجاهم نیازبه مشوره مشاوران حقوقی خواهیدداشت.

دربرخی موارد، قاضی پس ازآنکه برایش ازمشکلات قانونی گفته شودکه این دستورایجادمی کند، ممکن است دستوررابرداردیا آن راتغییردهد. اماضرورت به استیناف رسمی خواهدبودتاتوانایی شمارابرای پوشش قضیه حفاظت کند.([3])

---

[1] Censorship-500years of Conflict

[2]The  Finn Adventures of Huckleberry

[3] www.beaconfoorfredom.org/aboutproject/history.htm